Kleszcze należą do najliczniejszego typu w królestwie zwierząt – stawonogów, gromady pajęczaków i podgromady roztoczy. Na terenie Polski występuje około 25 gatunków kleszczy właściwych (pospolitych i pastwiskowych) i obrzeżków.
Spis treści:
Rodzaje kleszczy - obrzeżki
Obrzeżki, czyli kleszcze miękkie (Argasidae), są to pasożyty przede wszystkim ptaków i nietoperzy (w naszym klimacie). W Polsce najbardziej znany jest obrzeżek gołębi (Argas reflexus). Jego ugryzienia są bolesne i długo się goją. A sam obrzeżek jest wektorem wielu chorób, głównie riketsjoz.
fot. Obrzeżek gołębi/Adobe Stock
Obrzeżki atakują całymi grupami, po kilkadziesiąt osobników i żerują dość krótko – kilka godzin, przede wszystkim w nocy, jednak przez kilka nocy z rzędu (gdy tylko dostępny jest pokarm, czyli żywiciele). W ten sposób pokarm pobierają wszystkie stadia kleszcza: larwy, kilka stadiów nimfalnych (ok. 5) oraz osobniki dorosłe – samice i rzadziej samce. Czas żerowania obrzeżków trwa aż do wysycenia się kleszcza pokarmem.
Ślina obrzeżków może powodować odczyn alergiczny, a u osób wrażliwych lub skłonnych do alergii może być przyczyną wstrząsu anafilaktycznego, zwłaszcza w przypadku jednoczesnego ataku większej ilości osobników.
Na ataki tych kleszczy uskarżają się nie tylko właściciele gołębników, ale też, co stanowi coraz większy problem w miastach, mieszkańcy bloków z poddaszami, na których bytują gołębie.
Przeczytaj też: Groźne latające kleszcze
Kleszcze pospolite
Kleszcz pospolity (Ixodes ricinus) stanowi dla ludzi największe zagrożenie. Zostało potwierdzone, że człowiek jest dla tych roztoczy dobrym źródłem pożywienia, więc kleszcze te polują na nas tak samo, jak na inne zwierzęta (ssaki i płazy).
Dodatkowo kleszcze pospolite są wektorami (roznosicielami) wielu chorób, a przede wszystkim:
- KZM (kleszczowego zapalenia mózgu),
- boreliozy z Lyme,
- duru (wysypkowego, powrotnego),
- gorączki(okopowej, gorączki Q i innych),
- anaplazmozy,
- babesiozy.
Warto nauczyć się, jak prawidłowo wyciągnąć kleszcza, by sobie nie zaszkodzić, oraz nauczyć się rozpoznawać rumień po kleszczu, który świadczy o zakażeniu boreliozą.
Przeczytaj też: Co odstrasza kleszcze?
Kleszcze pastwiskowe
Kleszcze pastwiskowe (Dermacentor reticulatus) to dość duże roztocze żyjące przede wszystkim blisko zbiorników wodnych lub w wilgotnych lasach, ale spotkać je można również na nasłonecznionych łąkach.
Jedne z badań przeprowadzone w Warszawie pokazały, że kleszcze pastwiskowe świetnie dostosowują się do warunków miejskich i widać ich silną ekspansję na nowe tereny.
Stadia młodociane kleszczy pastwiskowych – larwy i nimfy (jedno stadium nimfalne) żywią się krwią drobnych gryzoni. Można odnaleźć te roztocze właściwie tylko w gniazdach i norkach małych ssaków.
Dorosłe kleszcze pastwiskowe preferują większe ssaki – np. jelenie czy sarny oraz psy. Samice potrafią żerować niemal dwa tygodnie nim wysycą się krwią żywicieli. Samce pobierają pokarm tylko wtedy, kiedy są głodne i tylko w takiej ilości, która zaspokoi ich pragnienie.
W podobny sposób sytuacja wygląda u kleszczy pospolitych. Z tym, że formy młodociane, czyli larwy i nimfy, polują podobnie jak dorosłe w sposób aktywny i na powierzchni. Wspinają się na źdźbła traw oraz krzewy.
Treść artykułu została pierwotnie opublikowana 15.04.2011.
Czytaj także:
Ugryzienie kleszcza – jak wygląda? Jak wygląda kleszcz wbity w skórę? (zdjęcia)
Kleszcz u psa - gdzie szukać, jak wygląda i jak go usunąć
Kleszcz u dziecka - wyciągnij go w ciągu 24h! Poznaj opis postępowania
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
