Jak i kiedy gruźlica może zająć układ moczowo-płciowego?
Gruźlica układu moczowo-płciowego jest z reguły wtórna do gruźlicy płuc. Dochodzi do niej poprzez krwiopochodny rozsiew prątków a ma to miejsce najczęściej dopiero po wielu latach od epizodu płucnego. Zaś izolowana inwazja narządów płciowych może rozwinąć się już jako gruźlica pierwotna poprzez kontakty seksualne z osobą chorą. Prątki gruźlicy na początku zajmują korę nerkową. Stąd drogą zstępującą rozprzestrzeniają się na kolejne części nerek i narządy układu moczowego docierając do moczowodu, pęcherza moczowego, cewki moczowej, stercza i narządów płciowych. Omawiana postać gruźlicy dotyka przede wszystkim osoby w przedziale wiekowym 40-60 lat. Bardzo rzadko chorują na nią dzieci.
Przebieg i objawy
Gruźlica układu moczowo-płciowego przeważnie ma podstępny, skąpoobjawowy przebieg. Choroba ta nie prezentuje specyficznych dla siebie objawów, tym samym stwarza poważny problem diagnostyczny. Istnieją jednak pewne kliniczne przesłanki, które ostatecznie mogą nasunąć podejrzenie tej choroby. Jedną z nich jest jałowa leukocyturia, który wraz z krwinkomoczem i wywiadem dodatnim w kierunku gruźlicy płuc powinien skłonić lekarza do diagnostyki w kierunku gruźlicy. Dodatkowymi niespecyficznymi symptomami są ból przy mikcji, ból w okolicy lędźwiowej lub miednicy, częste oddawanie moczu oraz zaburzenia miesiączkowania. Mogą temu towarzyszyć objawy ogólne, takie jak stany podgorączkowe i osłabienie.
Polecamy: Gruźlica rozsiewa się przez krew
Jak rozpoznać gruźlicę układu moczowo-płciowego?
Wiemy już, że nie jest to łatwe. Na początku należy zaznaczyć,że próba tuberkulinowa nie jest badaniem diagnostycznym. Jedyną metodą, na podstawie której możemy postawić pewne rozpoznanie, jest wyizolowanie z moczu pacjenta prątków gruźlicy. Posiew z porannego moczu należy wykonać minimum 3-krotnie. Prawdziwą rewolucją w diagnostyce gruźlicy okazał się system hodowli prątków BACTEC 460 oraz metoda genetyczna PCR.
Duże znaczenie mają także badania radiologiczne, na czele z urografią i ureteropielografią wstępującą. Ultrasonografia i tomografia komputerowa w przypadku gruźlicy służą przede wszystkim do oceny stopnia zajęcia nerek i reszty układu moczowego oraz odpowiadają nam na pytania odnośnie powikłań, jak i pozwalają monitorować dynamikę zmian podczas leczenia.
Zawsze powinno się wykonać przeglądowe zdjęcie klatki piersiowej, ponieważ w aż 45-75% przypadków współistnieją zmiany w płucach.
Jak się leczy gruźlicę układu moczowo-płciowego?
Tak jak w każdym przypadku gruźlicy leczenie trwa od 6 do 12 miesięcy i polega na przyjmowaniu kilku leków przeciwprątkowych. Terapię można podzielić na 2 etapy :
- intensywny, kiedy pacjent przez 2 miesiące otrzymuje 3 lub 4 leki,
- faza kontynuacji, trwająca 4 miesiące i polega na przyjmowaniu 2 leków
Należy zaznaczyć,że ta 6-miesięczna forma terapii jest zarezerwowana dla niepowikłanych przypadków gruźlicy. Leczenie gruźlicy powikłanej jak i lekoopornej może trwać nawet 2 lata.
Polecamy: Jak leczyć niepłodność?
Do najpowszechniejszych leków przeciwprątkowych należą – izoniazyd, ryfampicyna, pirazynamid, etambutol i streptomycyna. Nerki ze względu na bardzo dobre ukrwienie i stosunkowo małą ilość prątków bardzo dobrze odpowiadają na to leczenie.
Nie rzadko jednak konieczne jest leczenie zabiegowe, polegające na usunięciu zniszczonej przez gruźlicę nerki, jej częściowej resekcji lub małoinwazyjnej ewakuacji ropni.
Powikłania gruźlicy układu moczowo-płciowego
- zniszczenie miąższu nerek prowadzące do ich niewydolności i nerkopochodnego nadciśnienia tętniczego,
- zwężenie moczowodu,
- wodonercze,
- roponercze,
- pęcherz moczowy marski,
- niepłodność.
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
